همه روزها روزهاى خدا است، ولى در عین حال" ایام اللَّه" به ایام مخصوصى اطلاق شده است. چرا كه نشانه اهمیت و عظمت آن است.

این تعبیر فقط در دو مورد از قرآن مجید آمده كه در ذیل اشاره می شود، ولی در احادیث اسلامى" ایام اللَّه" به روزهاى مختلفى تفسیر شده است، از جمله در تفسیر على بن ابراهیم آمده كه ایام اللَّه سه روز است روز قیام مهدى (ع)، روز مرگ و روز رستاخیز (1)

اول - و لقد ارسلنا موسی بایا تنا ان اخرج قومك من الظلمات الی النور و ذكرهم بایام الله: ( 2) ما موسی را با آیات خود فرستادیم و دستو دادیم قوم خود را از ظلمات به نور بیرون آر ،و ایام خدا را به آنها متذكر شو.

دوم - قل للذین آمنو یغفر وا للذین لا یرجون ایام الله : ( 3) به مؤمنان بگو: كسانى را كه امید به ایّام اللَّه [روز رستاخیز] ندارند مورد عفو قرار دهند تا خداوند هر قومى را به اعمالى كه انجام مى‏دادند جزا دهد.»

به هر حال در این دو آیه ایام » به الله» اضافه گردیده است شك و تردیدی وجود ندارد كه در این گونه اضافات رمز و رازی نهفته است. مفسران در تفسیر واژه ایام الله» دیدگاه های گوناگونی داشته و احتمالات مختلفی را بیان كرده اند:

- بعضی گفته اند: ایام الله» اشاره به روزهای پیروزی پیامبران پیشین و امت های راستین آنها می باشد، كه بر اثر شایستگی آنها انواع نعمت های الهی شامل حالشان گردید. عده ای دیگر گفته اند: واژه ی فوق اشاره به روزهایی است كه خداوند اقوام سركش را به زنجیر عذاب كشیده طاغوت ها را با یك فرمان دایره هستی ساقط كرده است. جمعی دیگر از مفسران معتقدند كه ایام الله» اشاره به هر دو قسمت می تواند باشد. نظر مفسران هر چه كه باشد اضافه ایام» به الله» اشاره به روزهای سرنوشت ساز و مهم در زندگی انسانها است كه به خاطر عظمتش به نام الله آراسته و اضافه گردیده است.

با این بیان می توان این نتیجه را گرفت كه اگر قوم یا ملتی به خاطر این كه یك نعمت بزرگ الهی شامل حال آنان گردیده، یا مجازات دردناك الهی دامنگیر ملتی سر كش و طغیانگر شده است، در هر دو صورت شایسته تذكر و یاد آوری است. همان گونه كه در سطور فوق گذشت شك و تردیدی وجود ندارد كه مراد از ایام الله» ایام مخصوصی است و انتساب ایام مخصوص به خداوند سبحان با این كه همه ایام و موجودات از آن اوست به خاطر حوادثی است كه در آن ایام مخصوص به وقوع پیوسته است با فرمانی از فرمان های خدا در آن تحقق یافته كه در دیگر ایام چنین تجلی و ظهوری رخ نداده است. (4)

پی نوشت:

1. تفسیر نورالثقلین، عروسى حویزى عبد على بن جمعه، ناشر انتشارات اسماعیلیان، قم، سال 1415 ق، نوبت چهارم، ج 2، ص 526.

2.ابراهیم(14)، آیه 5.

3. جاثیه (45)، آیه 14.

4. قاموس قرآن، قرشى سید على اكبر، ناشر دار الكتب الإسلامیة، تهران، سال 1371 ش، نوبت 6، ج‏7، ص281، تفسیر نمونه، مكارم شیرازى ناصر، ناشردار الكتب الإسلامیة، تهران، سال 1374 ش،نوبت اول،ج‏21، ص 246و تفاسیر ذیل این دو آیه مثل المیزان و مجمع البیان.

تنها چند دقیقه!

بسم الله الرحمن الرحیم

راستی شما صاحب چند دانگ نماز خودت هستی؟!

بعضی ها صاحب یک دانگ نمازشون هستند بعضی ها دو دانگ بعضی ها سه دانگ بعضی ها هم بیشتر و کم هستند نمازگزارانی که صاحب شش دانگ نماز شون باشند! 

به میزان حضور و توجه و تمرکزذهنیی که در نماز داریم و ارتباطی که گرفتیم همانقدر صاحب نمازمون هستیم.

بعضی از نمازگزاران می گویند ما همه آنچه که برای انجام یک وضو و نماز درست و صحیح است را رعایت می کنیم.کلمات نماز را درست می خوانیم.رکوع و سجود آن را درست انجام می دهیم.آیا ما صاحب نمازمون نیستیم.؟!

این نکته را توضیح دهم که منظور من از واژه"صاحب" یعنی "رفیق"،"همراه" صمیمی و همیشگی.

اشتباه نکنیم رعایت واجبات و مستحبات نماز مانند ساختن مهندسی و محکم خانه و رنگ آمیزی و دکور و هارمونی و هماهنگی وسایل زندگی است که همه آن ها لازم است. حال اگر شما خانه ای با همه امکانات سالم و لوکس و زبیا داشته باشید ولی میان اعضای خانه همواره کشمکش و بگو مگو و ناسازگاری باشد و روابط اخلاقی و عاطفی و انسانی وجود نداشته باشد با همه خوبی های که این خانه محکم و زیبا وشیک و دارای وسایل رفاهی دارد تنها یک4 دیواری خواهد بود که برای محافظت ساکنین آن از آسیب های بیرونی از قبیل سرما و گرما و سرقت خوب خواهد بود .

اما آیا کارکرد های یک منزل و مسکن خوب و آرامش بخش تنها آسیب زدایی بیرونی است ؟

بخش مهم کارکرد یک مسکن همانطور که از نامش پیداست س و آرامش است و س و آرامش وقتی است که روابط عمیق قلبی و روحی بین اعضای آن برقرار باشد؛به یکدیگر توجه کنند و از این توجه و ارتباط با همه وجود مراقبت کنند.

نماز نیز این گونه است که علاوه بر قالب و ساختمان سازی درست و صحیح و ظاهر نماز ، به تعبیر اهل معرفت به باطن و ملکوت نماز ، یعنی همان روح وقلب نماز توجه کنیم.

با تسامح (در مثل مناقشه نکنیم)اگر خواندن نماز بی روح و بی توجه را نماز رباتیک بنامیم گزاف نگفته ایم که همه اجزاء نماز را به درستی انجام می دهد اما نمی داند چه می گوید و چه انجام می دهد ! چه چیز می خواهد! از چه کسی می خواهد؟ اصلا مفهوم این ایستادن و خم و راست شدن و صفر و یک هایی که به او داده اند برای چیست؟!

از ویژگی های نماز معراج بودن است نماز پرواز است! کدام خلبانی را سراغ داریم که بدون دقت و توجه و تمرکز حواس موفق به مقصد و مقصود برسد!

نماز صراط و راه است،و نمازگزار باید آن را طی کند تا به مقصد برسد! صراط بودن با غفلت و بی توجهی و بی دقتی نمی سازد.

غفلت از مسیر و راه موجب انحراف و سقوط است.

برای دستیابی به "حضور قلب و تمرکز ذهن" به سخنی از استاد فرزانه جناب علامه جوادی آملی اشاره می کنیم.ایشان در کتاب مراحل اخلاق در قرآن از قول استادشان علامه طباطبایی نوشته اند: شخصی از ایشان نسخه ای برای حضور قلب خواسته بود؛فرموده بودند:توجه توجه توجه مراقبه مراقبه مراقبه»

1-   توجه به آنچه در نماز می گوییم و انجام می دهیم

2-   مراقبت و حفظ حالت توجه

رب اجعلنی مقیم الصلوه و من ذریتی

سید 11-9-98 دوشنبه

گاهی فکر می کنم ،آیا ذهن را می توان متوقف کرد به گونه ای که هرچند برای لحظاتی کوتاه از بیرون چیزی نگیرد و بده بستان خود را کلا تعطیل کند!وهیج فعالیتی نداشته نداشته باشد؟!

نکته مهم در اینجا این است که ایستایی و تعطیلی ذهن تمرین بردار نیست.

پاسخ بر مبنای تجربه های مکرر و مداوم منفی است.توقف و ایستایی و تعطیلی ذهن انسان (سالم ) صفر یا نزدیک به صفر است.آنچه اتفاق می افتد انتقال است . انتقال از پدیده و رویدادی به رویداد و اتفاقی دیگر.!سخن در این مقوله نیست.زیرا از بحث آن سودی نمی بریم.

از متمرکز شدن ذهن روی چیزی موضوعی زیاد شنیده ایم فارغ از این که علم کلاسیک و مدرسه ای چه می گوید، تجربه عملی می گوید چنین چیزی امکان دارد.یعنی تمرکز ذهن بر یک یا چند رویداد و مطلب محدود ممکن است و عملا برای ما اتفاق افتاده است. بارها اتفاق افتاده است که به میزان ارزش و اهمیتی که یک چیز برای ما دارد ساعت ها بر روی آن متمرکز شده ایم!

و گاهی وقت ها این تمرکز ذهنی آن قدر طولانی می شود که اگر کسی بیرون از حیطه علائق و انگیزه های شخصی ما باشد نیز این تمرکز را می فهمد.

نکته مهم این که:متمرکز کردن ذهن بر موضوع و مساله و رویدادی با تمرین و ورزش های ویژه ذهن ممکن است.

وبرخی نیز آن چنان دچار پرش ذهنی هستند که از تمرکز های کوتاه مدت نیز ناتوانند که البته قابل درمان است.

البته بر اساس اصلی که معتقد است، پیشگیری آسان تر و کم هزینه تر از درمان است ؛تا می توانیم با تمرین و کنترل از ورود عوامل مزاحم به ذهن جلوگیری کنیم!

خانه ذهن وقتی بی درو پیکر باشد و از آن به خوبی مراقبت نشود؛ هر کس و ناکسی بدون اجازه وارد می شود! گرد و غبار و دود وآلاینده های جوی ؛سرما و گرما به راحتی در آن جا خوش کرده و هر کدام به کنش های مربوط به خود خواهند پرداخت.!

تعجب نکنیم،حواس بیرونی ما از قبیل چشم و گوش و زبان و. پنجره هایی هستند که اگر هرگونه دلشان بخواهد ببینند و بشنوند و بگویند و هر چیزی را وارد ذهن کنند عملا خانه ذهن دیگر محل امنی نخواهد بود؛و هیچ چیزی سرجای خود قرار نخواهد داشت.مانند مغازه های سمساری که همه چیز دارند و به وقت نیاز جز سرگردانی و گیجی و اتلاف وقت و انرژی نتیجه ای عاید ما نمی شود!

خب! یکی از کم هزینه ترین راهها و صد البته سخت و نیازمند تمرین و عزم و اراده جدی برای جلوگیری از پرش های ذهنی و عدم تمرکز ذهن؛ کنترل این ورودی ها و باز و بست حساب شده درو پیکر و دریچه ها و و پنجره های خانه ی ذهن است.

گفتیم هرچقدر موضوع برای ما از ارزش و اهمیت بیشتری برخوردار باشد و کاری که به انجام آن انگیزه و علاقه بیشتری داشته باشیم تمرکز ما بر روی آن موضوع و کار نیز بیشتر خواهد شد.

****

مثلا وقتی می خواهیم نماز بخوانیم ذهن و فکر مان خاطرات روزانه را لحظه به لحظه مرور می کند و پس از نماز متوجه می شویم که همه جا بوده ایم جز در پیشگاه خداوند!!! این خاطرات و دل مشغولی های ما مانند ویروسی است که فایل اصلی و مورد نیاز ما را دچار اختلال کرده است.!

به راستی چرا به هنگام انجام دادن  که یکی از بهترین کارها ی روزانه ماست اینقدر دچار پرش ذهنی می شویم؟!

شما اگر به هنگام خواندن نماز دچار پرش و عدم تمرکز ذهن نیستید! جدا خدا رو شکر رو شکر کنید و پس از این که نمازتان پایان یافت برای برخورداری از این مهم به درگاه خداوند سجده شکر بجای آورید.

اما بسیاری از مراجعه کنندگان به نویسنده و البته شخص پاسخگو! دچارعدم حضور ذهنی در نماز است.

به نظر شما چه کار کنیم ؟!آیا می توانیم به ذهن مان بگوییم حواست راجمع کن ! یا بیا روی نقطه ای که هستم توقف کن! می خواهم کار مهمی انجام دهم! کاش به همین سادگی بود و جناب ذهن همیشه غوغایی گوشش بدهکار این حرف ها بود.

همانطور که گفتم راهکار دادن برای حل چنین مساله ای در مرحله گفتار درمانی بسیار آسان اما در مرحله اجرا و عمل خیلی سخت است،اما باور کنید شدنی است.

امتحان کنیم! تلاش کنیم قبل از اقامه نماز حد اقل برای 40 روز این چند تمرین را انجام دهیم.

- موقع وضو گرفتن از صحبت کردن با دیگران بپرهیزیم و حد المقدور دعای وضو را که امام امیرالمومنین علیه السلام به فرزندشان محمد حنفیه آموختند را زمزمه کنیم.

- از گفتن اقامه قبل از شروع به نماز غافل نشویم.

-  در طول روز مراقب گفتار و رفتار خود با دیگران باشیم. و همانطور که گفتیم راههای نفوذ گرد و غبار و آلودگی های بیرونی به درون ذهن را عایق گذاری کنیم.

- حل مشکلاتی که از عهده ما خارج است را به خدا توکل کنیم چرا که با انبار کردن در ذهن و درگیر کردن آن مشکلی خود ساخته را نیز بر مشکلات خواهیم افزود.

-همیشه بدانیم انجام کارهای مهم دشمنان قدرتمندی دارند که دوست ندارند ما آن را درست و به موقع و بی دغدغه انجام دهیم . و دشمن همیشه حاضر و قدرتمند نماز ابلیس است. پس دشمن خود را بشناسیم و ذهن و فکر خود را با بازیگاه شیطان آسیب پذیر نکنیم.

و حسن ختام

ازعلّامه طباطبایی (ره) :

سئوال کردند چه کار کنیم، که در نماز حواسمان جمع باشد.!؟ فرمود؛ قبل از نماز، مراقب زبان» خودتان باشید. نماز با حضور قلب» مزد است، و آنرا به هر کسی نمی دهند این هدیه را، به کسی میدهند که قبلاً زحمتی کشیده باشد.!

تا نوشتاری دیگر در پناه خدا باشید

سید 6-9-98

تشنگی و بی آبی

دیروز تعطیل بود و مجال و حال بیشتری برای نگاه عمیق تر به مطالب شبکه ها ی اجتماعی داشتم.در یکی از گروههای پیام رسان ها که عضو بودم ادمین سوالی رو مطرح کرده بود اما دریغ از یک پاسخ دو سطری به این سوال ! گویا هرکسی هرچی به ذائقش خوش میاد از جاهای دیگر بر می داره و درجای دیگه قرارش میده ! دریغ از لحظه ای درنگ در موضوع و اهداف و نیازها یی که گروه به موجب آن ایجاد شده است.

تو گویی کسی حال تولید و حتی تلخیص و ویرایش مطلب را هم نداره!

خلاصه همه و همه و همه در گیریم و لیکن آب در هاون می کوبیم و دلمان (البته طیف اندکی که مدعی فعالیت مثبت اند)خوش است که کار فرهنگی می کنیم.مصرف زدگی در لایه لایه زندگی ما فرهنگ شده است.و البته تمدارانی هم چندان بدشان نمی آید که این کرور کرور جمعیت دور خویش یا دور هم بچرخند.!!

قصه و غصه کوتاه کنم .

پاسخ سوال ادمین را در چند پست نسبتا کوتاه دادم.

واکنش ها قابل تامل بود و بیانگر نیاز نسل جوان به ارائه مسائل کاربردی و غیر کلیشه ای. تشنه هایی که به دنبال چشمه ای گوارا و شفاف و سودمند تامین گر نیاز خویش می گردند و هزاران نامرادی، که نوشیدنی های ارائه شده دارند آنچه را که نباید داشته باشند.و ندارند آنچه را که شایسته است داشته باشند.

در خانه اگر کس است یک حرف بس است